Typo in telescoopcoördinaten onthult een van de zwakste sterrenstelsels in het bekende universum

Astronomen hebben per ongeluk een extreem donker oersterrenstelsel ontdekt - een van de zwakste objecten in het universum - vanwege een typefout in hun telescoopcoördinaten.

Wetenschappers hebben per ongeluk ontdekt wat mogelijk het zwakste sterrenstelsel ooit is gezien na het maken van een typefout in hun telescoopcoördinaten. Het ongewone object lijkt volledig te bestaan uit verspreid gas en bevat geen zichtbare sterren. Het nieuwe sterrenstelsel, dat door wetenschappers de naam J0613+52 heeft gekregen, werd voor het eerst gedetecteerd toen een typefout in de coördinaten de Green Bank-telescoop (GBT) in een onbedoelde richting wees. Wetenschappers ontdekten de fout tijdens een routinematige kalibratie tegen de Arecibo-telescoop in Puerto Rico, maar het team was verrast toen de toevallige observatie een geïsoleerd en ongedocumenteerd object, bekend als een donker oersterrenstelsel, aan het licht bracht, volgens onderzoek dat op 8 januari werd gepresenteerd tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de American Astronomy Society.

"We hebben een object waarvan de evolutionaire geschiedenis niet verstoord is door iets anders eromheen. Een object dat op eigen kracht sterren heeft gevormd, niet als gevolg van een zwaartekrachtinteractie met andere objecten," vertelde Karen O'Neil, de hoofdastronoom van de ontdekking van het Green Bank Observatory in West Virginia, aan Live Science. Het complete gebrek aan buren van het sterrenstelsel, in combinatie met het extreem verspreide gas binnen het sterrenstelsel, betekent dat er waarschijnlijk relatief weinig sterren zijn gevormd. Eventuele sterren die geboren zijn, zijn niet zichtbaar, wat het object donker en daardoor bijzonder moeilijk te detecteren maakt met de huidige instrumenten. O'Neil schat dat J0613+52 ongeveer 260 miljoen lichtjaar verwijderd is, waardoor het ver buiten de Melkweg en in het gebied van de ruimte bekend als het Nabije Universum ligt.

Desondanks hebben wetenschappers nog niet genoeg gegevens om de grootte, structuur of oorsprong van het sterrenstelsel te schatten. "De Green Bank-telescoop is een fantastisch gevoelig instrument, maar de resolutie ervan aan de hemel is vrij grof," voegde O'Neil toe. "Je kunt het zien als reusachtige pixels aan de hemel. We weten dat het object binnen een van deze pixels zit, dus nu moeten we diepe optische beelden maken [en inzoomen op die pixel]." O'Neil hoopt dit te doen met behulp van andere telescopen op het noordelijk halfrond, zoals de Very Large Array (VLA) in New Mexico of de Large Binocular Telescope (LBT) in Arizona. Meer instrumenten en aanvullende golflengten zouden het team moeten helpen om diepere beelden van het sterrenstelsel te krijgen. "Als we geluk hebben, zien we het object daadwerkelijk en dan kunnen we beginnen met het zoeken naar en meten van andere gassen, en dat zal ons vertellen of we gelijk hebben over de leeftijd van de sterren in het systeem," aldus O'Neil.

Een dergelijk donker, diffuus en onaangetast systeem bevindt zich aan de uiterste grens van wat mogelijk is in het universum. Voor O'Neil is dit wat de ontdekking zo opwindend maakt. "Mijn vermoeden is dat dit object niet uniek is," zei O'Neil. "Het gaat ons helpen het ontstaan van sterren en sterrenstelsels als geheel te begrijpen."